قرص متفورمین چیست؟ برای درمان چه بیماری هایی مصرف می شود؟ شاید تا به حال دیده اید که افرادی که دیابت دارند، از قرص متفورمین استفاده می کنند. طبق گفته ی محققان افراد زیادی برای کاهش وزن از قرص متفورمین استفاده می کنند.

قرص متفورمین

متفورمین به عنوان کاهنده قند خون در درمان دیابت نوع دو (دیابت غیروابسته به انسولین) بکارمی‌رود. متفورمین در اختلال متابولیسم کربوهیدرات و درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز تجویز می‌شود.

کم شدن مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی با متفورمین

مطالعات زیادی در گذشته نشان می داد که مصرف کوتاه مدت متفورمین باعث کاهش وزن افراد چاق می شود.

متفورمین نمی گذارد قند از کبد وارد جریان خون شود. هنگامی که قبل از صرف غذا، این دارو مصرف شود به مقدار قابل توجهی از افزایش قند خون جلوگیری می کند.

افزایش قند خون بعد از خوردن غذا باعث می شود که پانکراس (لوزالمعده) مقدار زیادی انسولین ترشح کند، زیرا هورمون انسولین، قند خون را کاهش می دهد. انسولین مترشحه با تاثیر بر روی مغز باعث ایجاد حس گرسنگی در شما می شود. در نتیجه بیشتر غذا می خورید و کبد چربی بیشتری می سازد و باعث تجمع مقدار زیادی چربی در ناحیه ی شکم می شود.

این بررسی نشان می دهد استفاده از داروی متفورمین به همراه مصرف کم غذاهای شیرین و چرب، وزن افراد جوان چاق را برای مدت ها کاهش می دهد.

همچنین این دارو مقدار قند و کلسترول خون را کاهش می دهد، مقاومت به انسولین را در بیماران دیابتی کم می کند و باعث کاهش جوش (آکنه) در جوانان چاق می شود.

مقدار مصرف داروی متفورمین

بزرگسالان

در صورت مصرف متفورمین تنها :

در ابتدا ۵۰۰ میلیگرم معادل یک قرص دوبار در روز همراه صبحانه و ناهار سپس در صورتیکه نیاز باشد پزشک در طول هفته دوز دارو را افزایش می دهد و به مقدار ۵۰۰ یا ۸۵۰ میلیگرم دو یا سه بار در روز همراه غذا می رساند.

متفورمین همراه با سایر داروهای کاهنده قند :

پزشک دوز هر دارو را اندازه گیری می کند.

متفورمین همراه با انسولین :

ابتدا ۵۰۰ میلیگرم یک بار در روز سپس پزشک در صورت نیاز دوز دارو را افزایش می دهد . کودکان بالای ۱۰ سال : ۵۰۰ میلیگرم دو بار در روز همراه صبحانه و عصرانه و در صورت نیاز پزشک دوز دارو را افزایش می دهد.

کودکان زیر ۱۰ سال

مقدار داروی مورد نیاز توسط پزشک تعیین می شود.

 عوارض استفاده از متفورمین

 هیپوگلیسمی، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، نفخ، تولید گاز بیش از حد در روده‌ ها، و اسهال، خستگی، دردهای عضلانی، تنگی نفس، خواب آلودگی و معده درد.

تشنج،‌ لرزش بدن‌،‌ کوتاهی تنفس،‌ اختلال در صحبت کردن،‌ خستگی و ضعف غیرمعمول‌، حالت خس‌خس سینه، اختلالات رفتاری، اختلال در تمرکز حواس،‌ چرت زدن، کم شدن قدرت بدنی و بی‌قراری و خواب‌ آلودگی، اضطراب، تاری دید احساس تنگی در قفسه سینه،‌ عرق سرد،‌ اغما، گیجی،‌ پوست سد و رنگ پریده.

افسردگی، تنگی نفس، سرگیجه، بالا رفتن ضربان قلب و نبض،‌ احساس گرما،‌ سردرد،‌ احساس گرسنگی،‌ تعریق زیاد،‌ تهوع،‌ عصبی شدن،‌ دیدن کابوس شبانه و قرمزی پوست صورت، گردن و بالاتنه کاهش اشتها، اسهال تنفس سریع و غیرعمیق،‌ تب و لرز،‌ احساس ناخوشی عمومی، کمر درد و پهلو درد،‌ درد عضلانی، مشکلات دفع ادارد و سوزش ادرار 

تداخل دارویی متفورمین

مصرف همزمان با سولفونیل اوره‌ها ممکن است موجب بروز هایپوگلیسمی شود. در صورت مصرف همزمان این داروها غلظت خونی گلوکز باید مرتباًاندازه‌گیری شود.

در صورت لزوم مصرف متفورمین با انسولین، برای جلوگیری از بروز هایپوگلیسمی و به دست آوردن نسبت مناسب مصرف آنها، در شروع درمان بیمار باید بستری شود.

در صورت مصرف همزمان با سایمتیدین، کلیرانس کلیوی متفورمین ممکن است کاهش یابد. مقدار مصرف متفورمین باید کاهش یابد. در صورت مصرف همزمان داروهای ضد انعقاد با متفورمین، ممکن است مقدار مصرف داروهای ضد انعقاد احتیاج به تنظیم داشته باشد. برخی داروها ممکن است قند خون را افزایش داده و ازدیاد دوز متفورمین را ضروری نمایند.

مهمترین این داروها عبارتند از:

بلوکرهای کانال کلسیمی، کورتیکواستروئیدها، استروژن‌ها، ضد بارداری‌های هورمونی، ایزونیازید، نیاسین، فنوتیازین‌ها، فنی‌توئین، داروهای مقلد سمپاتیک، تیازیدها و دیگر دیورتیک‌ها و هورمونهای تیروئیدی. داروهای کاتیونی (آمیلوراید، سایمتیدین، دیگوکسین، مورفین، پروکائین آمید، کینیدین، کینین، رانیتیدین، تریامترن، تریمتوپریم و وانکومایسین) ممکن است با متفورمین در ترشح کلیوی رقابت نموده و سطح آن را افزایش دهند.

موارد احتیاط در مصرف متفورمین

از نوشیدن الکل و فرآورده های حاوی الکل خودداری کنید.

در صورت عمل جراحی و یا تست های تشخیصی با اشعه ایکس پزشک را از مصرف دارو با خبر کنید.

از خوردن شکلات بعلت اینکه چربی موجود در شکلات مانع از آزادشدن سریع قند موجود در آن می شود پرهیز کنید.

در مواقعیکه یکساعت و یا بیشتر غذا نخوردید یک غذای مختصر مانند تکه ای گوشت یا ساندویچ و یا شیرینی بخورید.

پس از تب یا عفونت یا مصرف کمتر از حد انسولین، سولفونیل اوره، متفورمین و داروهایی از این دسته و یا فراموش کردن مصرف دارو یا ورزش نکردن به میزان کافی یا مصرف داروهای خاص برای درمان علائم دیگر دیابت و تغییر میزان قند خون یا سرپیچی از رژیم غذایی و پرخوری کردن قند خون افزایش می یابد.

در صورت افزایش قندخون برای اطمینان از اینکه قند خون تنظیم شده باید مرتب با پزشک چک کرد و بدون نظر پزشک دوز دارو را تغییر نداد.

شکل و شمایل دارو

متفورمین به صورت قرص‌های ۵۰۰ میلی‌گرم و ۱۰۰۰ میلی‌گرم تولید و به بازار عرضه می‌شود. این قرص با نام‌های تجاری گلوکوفاژ،‌گلوکوفاژایکس آر،‌ ریومت،‌ فورتامت و گلومتزا به فروش می‌رسد.

هشدار در مصرف متفورمین

هیچ وقت به طور خودسرانه این دارو را مصرف نکنید.

باید متذکر شوم که استفاده از این دارو یا هر داروی دیگری برای لاغر شدن، باید تحت نظر پزشک و با تجویز ایشان باشد تا دچار عوارض جانبی یا مشکل ناشی از مصرف آن دارو نشوید.